Εγγυήσεις, Υπερταμείο, υπερπλεονάσματα και «καθαρή έξοδος»: οι συνθήκες μιας βάρβαρης πολιτικής που συνεχίζεται

09/06/2018

Αριστερή Ριζοσπαστική Κίνηση

Όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ βρισκόταν στην αντιπολίτευση, υποσχόταν, μεταξύ άλλων, την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας ως εγγύηση για τη δημιουργία δημόσιου πιστωτικού ιδρύματος που θα χρηματοδοτούσε αναπτυξιακά έργα. Αργότερα, το καλοκαίρι του 2015, και αφού αποστάτησε από τα λαϊκά συμφέροντα που μέχρι τότε εκπροσωπούσε, ισχυρίστηκε ότι διαπραγματεύτηκε σκληρά, μέσα σε εξαιρετικά άνισες συνθήκες και πέτυχε ένα μνημόνιο που ήταν, κατά τα λεγομενά της, πιο ήπιο από τα δύο προηγούμενα μνημόνια των «Σαμαροβενιζέλων».

Το 3ο μνημόνιο της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προέβλεπε ηπιότερα πρωτογενή πλεονάσματα από αυτά της Κυβέρνησης Σαμαρά και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Επίσης, σύμφωνα με τον ν. 4336/2015, οι ιδιωτικοποιήσεις και η «αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα πήγαιναν βεβαίως και στην αποπληρωμή του χρέους αλλά κατά ένα μεγάλο ποσοστό θα χρηματοδοτούσαν την ανάπτυξη που τόση ανάγκη είχε η ελληνική οικονομία. Αυτά τότε!

Σήμερα, που ζούμε στον αστερισμό της διατυμπανιζόμενης «καθαρής» εξόδου και της περίφημης ολιστικής αναπτυξιακής διεξόδου, τι απέγιναν τα αποτελέσματά της «ηρωικής» διαπραγμάτευσης; Τι απέφερε το «παράλληλο» πρόγραμμά της για «πρώτη φορά» αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία μαζί με τους λαϊκιστές ακροδεξιούς ΑΝΕΛ; Εκείνο που απέφερε είναι μια σειρά μέτρων πολύ χειρότερων από τα μέτρα των προηγούμενων μνημονίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ διαρκώς υπαναχωρεί ακόμα και από το πιο ελάχιστο ίχνος πολιτικής διεκδίκησης.

Ο περίφημος αναπτυξιακός ρόλος του «Υπερταμείου» φαίνεται ότι αποστεώνεται σε απλό εγγυητικό ρόλο των δανείων του ESM. Ο νόμος του τρίτου μνημονίου 4336/2015 προέβλεπε 12,5 δις για επενδύσεις. Το πολυνομοσχέδιο που καταθέτει η κυβέρνηση για το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης αποσιωπά αυτήν την αναπτυξιακή ρήτρα και κατοχυρώνει 25 δις αποκλειστικά ως εγγύηση για τα δάνεια του ESM. Τίποτε άλλο! Πού θα πάνε τα υπόλοιπα 25 δις των προβλεπόμενων εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις; Τίποτα δεν αναφέρεται για αυτά! Εκεί, που η δημόσια περιουσία θα αξιοποιούνταν, για να δημιουργήσει μόχλευση υπερ της ανάπτυξης (προκυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ), κατανεμήθηκε με το τρίτο μνημόνιο (νόμος 4336/2015) σε διασφάλιση για τον ESM (12,5 δις), επενδύσεις (12,5 δις) και ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών (25 δις). Τώρα με το πολυνομοσχέδιο για το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης τα 12,5 δις του ESM γίνονται 25 δις και όλα τα υπόλοιπα αποσιωπούνται.

Από την άλλη, οι «διαπραγματευτές» του τρίτου μνημονίου διατείνονταν πως τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα των «Σαμαροβενιζέλων» τα μείωσαν σημαντικά (το 4,5% έγινε 3,5%). Με έκπληξη όμως διαβάζουμε σε έκθεση του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου πως τα πρωτογενή πλεονάσματα θα ξεπεράσουν κατά πολύ τον μνημονιακό στόχο του 3,5% του ΑΕΠ, φτάνοντας έως το 5,19% του ΑΕΠ το 2022, δημιουργώντας έναν μεγάλο «δημοσιονομικό χώρο».

Μια μηχανή συνεχούς υπέρβασης των στόχων έχει στηθεί! Η «καθαρή» έξοδος θα απαιτεί συνεχώς μεγαλύτερες επιτεύξεις από τους δηλωμένους δημοσιονομικούς στόχους, μιας και είναι ο μόνος στόχος που μπορεί να επηρεαστεί από τις εισπρακτικές πολιτικές, αφού ούτε τα επιτόκια δανεισμού ελέγχονται σε μια ελεύθερη αγορά, ούτε ο ρυθμός ανάπτυξης διατάσσεται. Μάλιστα ο μοναδικός τρόπος να επηρεαστούν κάπως τα επιτόκια δανεισμού είναι ακριβώς να αποδεικνύεις ως κυβέρνηση ότι είσαι βασιλικότερος του βασιλέως με πιθανό κέρδος την εύνοια των αγορών χρήματος.

Σύμφωνα με την ενημέρωση του Υπουργείου Οικονομικών, το υπερπλεόνασμα του 2019 θα δοθεί για φοροελαφρύνσεις το 2020, αυτό του 2020 σε ποσοστό 75% για φοροελαφρύνσεις και 25% για «παροχές», και τα υπερπλεονάσματα των επόμενων ετών θα δίνονται κατά 50% για ελαφρύνσεις και κατά 50% για «παροχές». Αυτές είναι οι προθέσεις! Όμως λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Τα υπερπλεονάσματα, που θα πετύχουν οι πολιτικές αυτές, δε μας λένε αν είναι πρωτογενή πλεονάσματα ή δημοσιονομικά πλεονάσματα. Η διαφορά έχει σημασία.

Διότι, αν είναι απλώς μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα (δηλαδή θετική διαφορά εσόδων με δαπάνες για μισθούς και δημόσια κατανάλωση), τότε η διάθεση τους, σε περιβάλλον «καθαρής» εξόδου είναι κάτω από τον πλήρη έλεγχο των δανειστών. Μόνο αν είναι δημοσιονομικά πλεονάσματα (έσοδα μεγαλύτερα από δαπάνες για μισθούς – δημόσια κατανάλωση – πληρωμές τόκων και χρεολυσίων χρέους) μπορούν να διατεθούν κατά τη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης. Όμως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αποσιωπά αν πρόκειται για πρωτογενή ή δημοσιονομικά πλεονάσματα και απλά τα ονομάζει «δημοσιονομικό χώρο» για να ρήξει στάχτη στα μάτια του ελληνικού λαού. Τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι «ιδιοκτησία» των δανειστών και δεν μοιράζονται με κοινωνικό τρόπο. Μόνο τα δημοσιονομικά πλεονάσματα είναι ιδιοκτησία της εγχώριας οικονομίας και για αυτά δεν λέγεται τίποτα.

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι η έννοια του «δημοσιονομικού χώρου» δεν σημαίνει τίποτα παραπάνω από την επίτευξη της υπέρβασης ενός στόχου, κάτω από τον πλήρη έλεγχο των αγορών και των δανειστών. Η «καθαρή έξοδος» σημαίνει σκληρότερη λιτότητα για την ελληνική κοινωνία από την μέχρι τώρα λιτότητα των μνημονίων. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και απλά θα οδηγήσουν αποκλειστικά και μόνο σε μέτρα – διασφαλίσεις των δανειστών. Τα όποια κοινωνικά αντίμετρα η κυβέρνηση θα τα δώσει μόνο με την άδεια των δανειστών.

Το έγκλημα των μνημονίων συνεχίζεται με την «καθαρή» έξοδο και μάλιστα επιτείνεται. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από την ανατροπή αυτής της πολιτικής.

11.06.2018