Τα νούμερα και το κόστος της μακρύτερης διαδρομής

21/12/2015

Χρίστος Χαραλαμπόπουλος, δημοσιογράφος προβοκάτωρ

Τα τελευταία χρόνια, η στατιστική μπαίνει όλο και περισσότερο στο ποδόσφαιρο και σε αρκετές περιπτώσεις, υπαγορεύει τον τρόπο που διαβάζει κάποιος ένα παιχνίδι. Τα στοιχεία, τα νούμερα, αναμφισβήτητα δείχνουν κάτι. Δεν μπορεί, όμως, μόνο αυτά να αποτελούν τον κανόνα με βάση τον οποίο κρίνονται τα πάντα. Οι αξίες, οι άνθρωποι, το θέαμα, η χαρά που προσφέρει το παιχνίδι. Μπορούν να γίνουν βέβαια ο κανόνας. Να μετρούμε τα πάντα με βάση αυτά. Να κρίνουμε τον ποδοσφαιριστή με βάση τον αριθμό των χιλιομέτρων που καλύπτει σε ένα παιχνίδι και μόνο. Να δημιουργήσουμε ποδοσφαιριστές-δεκαθλητές και να μετρούμε δύναμη και επιδόσεις. Να εξορίσουμε, έτσι, τους Ρικέλμε αυτού του κόσμου από την επικράτεια του παιχνιδιού. “Στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, όπως και στη ζωή, η ταχύτητα καθορίζει τα πάντα. Αν πρόκειται να πας από την πόλη Α στην πόλη Β, βγαίνεις στον αυτοκινητόδρομο και επιλέγεις την συντομότερη διαδρομή. Ο Ρικέλμε είναι κάποιος που θα σε πάει από την μακρύτερη διαδρομή, με τις πολλές στροφές και τις ανηφόρες αλλά μαζί του θα δεις τοπία που δεν έχεις ξαναδεί» είχε πει κάποτε ο Χόρχε Βαλντάνο, αποκαλύπτοντας όλη την εικόνα. Το γρήγορο παιχνίδι, το παιχνίδι των αριθμών, μετριέται εύκολα, κοστολογείται ακόμη ευκολότερα και πουλιέται για να καταναλωθεί. Εξίσου γρήγορα. Εύκολα έτσι περνάς απέναντι. Χαρακτηρίζεις ομάδα “φαρμακείου” την Μπαρτσελόνα ή την Μπάγιερν, ας πούμε. Αρχιζεις να πιστεύεις ότι η ταχύτητα, η αγωνιστική πειθαρχία, η ευκολία της πάσας στον ελεύθερο συμπαίκτη, το φαλτσαριστό σουτ, η απρόσμενη ντρίμπλα, δεν είναι αποτέλεσμα δουλειάς αλλά μίας εξωγενούς παρέμβασης. Η ισορροπία είναι δύσκολο πράγμα. Ακόμη πιο δύσκολο είναι να μπορούμε να ξεχωρίσουμε την διαφορά του να σκέπτεται κάποιος, από την κριτική ικανότητα της σκέψης. Αλλο σκέπτομαι, άλλο σκέπτομαι κριτικά. Βέβαια, τα νούμερα, δείχνουν το μέρος μίας εικόνας που δεν μπορείς να αρνηθείς ότι υπάρχει. Βλέπετε μετά από καθε παιχνίδι, τα στατιστικά για τις τελικές προσπάθειες, τα σουτ, τις ολοκληρωμένες πάσες. Αριθμοί πανάθεμά τους, που λένε κάτι. Φανερώνουν την ακρίβεια του παιχνιδιού, που μπορεί να δείχνει βαρετό με τις συνεχείς εναλλαγές της μπάλας αλλά καταλήγει σε ένα γκολ. Οπως οι άπειρες πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν για να κτιστεί μία πυραμίδα οι οποίες από μόνες τους δεν λένε κάτι αλλά όλες μαζί δημιουργούν εκείνο που θαυμάζουμε, έτσι και οι συνεχείς πασες. Εχουν στόχο να δημιουργήσουν τις προυποθέσεις για τον κενό χώρο και την κάθετη μπαλιά που θα τον φανερώσει. Η την ατομική προσπάθεια που θα τον αναδείξει. Ολα άλλωστε στο ποδόσφαιρο γι’ αυτό γίνονται. Για τον κενό χώρο και τις “αριθμητικές” συνισταμένες που τον ορίζουν. Αυτό έκανε και ο Αγιαξ με τον δικό του τρόπο και γι’ αυτό αγαπήθηκε τόσο πολύ. Ανακάλυπτε, εκ νέου, τον κενό χώρο σε ένα ποδοσφαιρικό περιβάλλον που είχε στεγνώσει και είχε γίνει ιδιαίτερα σκληρό. Και το έκανε με τέτοιο τρόπο που ξαναέφερνε στην καθημερινότητά μας, το θαύμα. Και τότε, τα στατιστικά στοιχεία του παιχνιδιού του Αγιαξ, σε όσους τα πρόσεχαν, προξενούσαν τον ίδιο θαυμασμό με αυτόν που προξενούν τα αντίστοιχα της Μπάρτσα ή της Μπάγιερν σήμερα. Η σύγκριση των δύο ομάδων με τον Αγιαξ, δεν έχει κανένα νόημα, φυσικά. Δεν είναι άλλωστε και εφικτή. Τώρα, όλα κινούνται με αλλες ταχύτητες, άλλους κανονες, σε διαφορετικό περιβάλλον. Αυτό αλλά αυτό δεν εμποδίζει διαφορετικές εποχές να έχουν η κάθε μιά τον δικό της Αγιαξ που ανεβαίνει στο Εβερεστ των αναμνήσεων του καθενός. Και ανεβαίνει εκεί όχι χάρη στα νουμερα αλλά τις στιγμές μαγείας που μας χάρισε. Και η μαγεία της διαδρομής των Ρικέλμε, των Κρόιφ, των Μαραντόνα και των Μέσι αυτού του κόσμου δεν αναλύεται. Ούτε κοστολογείται. Είναι σαν να κοστολογείς ποιήματα. Γίνεται;