Ελληνικό: Η αργή αλλά σταθερή μετάλλαξη του αστικού τοπίου

16/06/2016

Χρήστος Βαλλιάνος

Mια καθόλου ευκαταφρόνητη όψη της εκχώρησης του Ελληνικού στο γνωστό όμιλο που στη μετά-2004 εποχή ειδικεύεται στις "αρπαχτές" στο χώρο του real estate του δημοσίου, ιδίως αυτές που συνδυάζονται με παραβιάσεις των πολεοδομικών κανονισμών (βλέπε Μall¹), είναι το γεγονός ότι με την ανέγερση πολυτελών ξενοδοχείων, χώρων αναψυχής, καζίνου (!), κλπ. απλά εντείνεται ακόμα περισσότερο το κοντράστ ανάμεσα σε τέτοιου τύπου "χλιδάτα" σημεία κοσμοπολίτικης διαβίωσης, και ενός διευρυνόμενου δικτύου γειτονιών της Αθήνας, από το κέντρο μέχρι τις ανατολικές παρυφές της πόλης, όπου η υποβάθμιση της ζωής και η εγκατάλειψη "χτυπάει κόκκινο".

Η σχεδιαζόμενη «επένδυση» είναι τέτοια που τα όποια «οφέλη» (αν υποθέσουμε ότι η από τη δημιουργία ενός καζίνου απορρέουν κάποια «οφέλη») θα προκύψουν απ’ αυτήν θα τα καρπωθούν αποκλειστικά οι φιλοξενούμενοι του υπό διαμόρφωση αναπτυξιακού προγράμματος, αφού όλες οι σχετικές υπηρεσίες είναι «ανταποδοτικές», αποτελούν δηλ. εμπορεύματα που απευθύνονται στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα των Αθηναίων και των επισκεπτών της πόλης. Είναι σαφές ότι για μια σειρά από λόγους, η επένδυση του Ελληνικού δεν πρόκειται να αναβαθμίσει στο ελάχιστο τη ζωή των κατοίκων εκείνου του τμήματος της πρωτεύουσας που έχει πληγεί στο μεγαλύτερο βαθμό από την παρατεταμένη κρίση και τις μνημονιακές πολιτικές. Αντιθέτως, μπορούμε να θεωρούμε αναμενόμενο ότι η κοινωνική πρόκληση θα τροφοδοτήσει πρακτικές «μνησικακίας» και μητροπολιτικής βίας παρόμοιες με αυτές που γνωρίζουν όλες οι μεγαλουπόλεις του «αναπτυγμένου» και «αναπτυσσόμενου» κόσμου.

Από αυτή την άποψη, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Αθήνα διαμορφώνει αργά αλλά σταθερά πολλά από τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τις μεγάλες τριτοκοσμικές πρωτεύουσες: από τη μια η προκλητική πολυτέλεια ενός περίκλειστου συνόλου ξενοδοχείων, κατοικιών και χώρων συνάντησης μιας διεθνούς ελίτ του χρήματος, και από την άλλη οι φτωχογειτονιές χωρίς καμιά ουσιώδη κρατική μέριμνα, με ελάχιστες υποδομές, οι γειτονιές της ανεργίας, της περιθωριοποίησης, της παντελούς έλλειψης δημόσιων και ελεύθερων χώρων, και των οξυμένων προβλημάτων που παροξύνουν την ξενοφοβία και τα ρατσιστικά αντανακλαστικά των ντόπιων που βλέπουν την ποιότητα της ζωής τους να καταρρέει από κάθε άποψη. Το επόμενο βήμα στο οποίο αναπόφευκτα οδηγεί αυτή η ένταση των κοινωνικών ανισοτήτων είναι η τόσο απεχθής εικόνα μιας ιδιωτικής αστυνομίας που θα αναλάβει να "προστατεύει" τον περίκλειστο αυτό χώρο από κάθε ανεπιθύμητο "εισβολέα" που θα θελήσει να παραβιάσει τον ταξικό διαμερισμό του μητροπολιτικού τοπίου.