Operation: Mindcrime

04/10/2016

Πάνος Χριστοδούλου

Κείμενο συμβολής στον προσυνδιασκεψιακό διάλογο για τη Δ' Σύνδιασκεψη της Αριστερής Ριζοσπαστικής Κίνησης (15-16/10/2016):

Λίγο πριν τον προσυνδιασκεψιακό διάλογο της Αριστερής Ριζοσπαστικής Κίνησης, το θέμα που απασχολεί τη συζήτηση είναι πάλι η πορεία της Λαϊκής Ενότητας. Αν και από μόνο του το γεγονός αυτό συνιστά προβληματική κατάσταση, ίσως είναι μια ευκαιρία για αναζήτηση ερωτήσεων και απαντήσεων που έχουν μεγαλύτερη σημασία.

Η αρχική αφορμή για το ερώτημα ενδεχομένως να είναι η ίδια η δημιουργία της ΛΑ.Ε.. Η μη συντεταγμένη αποχώρηση οδήγησε αρκετούς συντρόφους και συντρόφισσες να ενταχθούν απρόθυμα στο νέο τότε μέτωπο. Το γεγονός της αποχώρησης από κοινού με συντρόφους και συντρόφισσες άλλης τάσης και άλλου ιδεολογικού φορτίου φαινόταν μια περίεργη κατάσταση. Αν και ίσως το πιο κατάλληλο ερώτημα θα ήταν αν ήταν σωστή επιλογή η ένταξη, προηγουμένως, στην τάση, η πλειοψηφία της οποίας στελεχώνει στο σήμερα την κυβέρνηση και τα υπουργικά γραφεία.

Αλλά πέρασε ένας χρόνος από τότε. Με τα όποια λάθη και ανεπάρκειες, η ΛΑ.Ε. αποτέλεσε μια επιλογή που κράτησε ένα  δυναμικό ανθρώπων στην ενεργή πολιτική και κινηματική σκηνή, με μια αναγνωρίσιμη αναφορά. Όπως είναι γεγονός ότι η αναφορά αυτή δεν αρκεί ούτε στο ελάχιστο ένα χρόνο μετά. Αν γυρίσουμε πάλι ένα χρόνο πίσω ίσως η πιο λανθασμένη επιλογή ήταν η επιλογή να ηγηθεί της προεκλογικής εκστρατείας ο κατά τα άλλα συμπαθέστατος και εντιμότατος σύντροφος Παναγιώτης Λαφαζάνης. Η επιλογή για παράδειγμα της συντρόφισσας Ζωής Κωνσταντοπούλου πιθανότατα θα διεύρυνε το ακροατήριο και τα εκλογικά ποσοστά.

Βέβαια και αυτό αποτελεί στοιχείο του παρελθόντος. Και ίσως όλα τα παραπάνω δε θα είχαν καμία αξία αναφοράς αν δε συνέχιζαν να επαναλαμβάνονται. Η συνδιάσκεψη της Λαϊκής Ενότητας έγινε χωρίς να λαμβάνει υπόψη το κοινωνικό γίγνεσθαι και τη σχέση του μετώπου με αυτό. Και λογικά επανέρχεται το ερώτημα της παραμονής ή όχι της ΑΡΚ στη ΛΑΕ, ερώτημα όμως που όσο λογικό και να φαίνεται, άλλο τόσο λάθος είναι. Το ουσιαστικό ερώτημα είναι: τι θα θέλαμε από ένα κομματικό φορέα και όχι τι δε θέλουμε από τη ΛΑΕ. Αν για παράδειγμα συνεχίζουμε να επικροτούμε τη λογική των εσωτερικών καλπών (και κατ’ επέκταση τη λογική της μη κριτικής και των στημένων σταυροδοσιών), αν συνεχίζουμε να επικροτούμε τη λογική των ισοβίων επαγγελματικών στελεχών και των επαγγελματιών βουλευτών, τότε μικρή σημασία έχει αν ο πυρήνας που θα τα εφαρμόσει είναι λιγότερο γραφειοκρατικός και με περισσότερες δημοκρατικές ευαισθησίες.

Σε αυτό το σημείο έχει αξία η αναφορά σε ένα δίπολο της Progressive Metal σκηνής. Οι Dream Theater από τη μία, συγκρότημα με σπουδές στο μεγαλύτερο μουσικό πανεπιστήμιο των Η.Π.Α. με εξαιρετική δισκογραφία και σχεδόν αλάνθαστη μουσική απόδοση σε βαθμό που να γίνονται επιδειξιομανείς και αυτοαναφορικοί (κοινώς μπουρμπουλήθρες). Από την άλλη οι Psychotic Waltz, οι οποίοι κατά δήλωση τους δε γνωρίστηκαν σε πανεπιστήμιο αλλά στο δρόμο και τις χημικές ουσίες: πολύ αξιόλογο συγκρότημα που το όλο attitude του όμως το περιόρισε στην underground σκηνή. Αν δούμε πιο σφαιρικά το δίπολο, η απάντηση είναι ένα τρίτο συγκρότημα οι Queensryche. Δε γνωρίστηκαν στο πανεπιστήμιο αλλά στους δρόμους μιας μουσικής σκηνής στην οποία κυριαρχούσε ένα τελείως διαφορετικό μουσικό ιδίωμα, το grunge. Ο στόχος τους όμως δεν ήταν να παραμείνουν στο δρόμο. Η διάθεση τους να σκεφτούν διαφορετικά, να πειραματιστούν και να αμφισβητήσουν τους οδήγησε να γίνουν μια μπάντα που δημιούργησε ριζοσπαστικά κομμάτια (το τραγούδι Empire φαίνεται ακραίο ακόμα και σήμερα) και έναν από τους συγκλονιστικότερους θεματικούς δίσκους, το Operation: Mindcrime.

Στο δίσκο αυτό κυρίαρχο θέμα έχει η ποδηγέτηση των μελών μιας ριζοσπαστικής οργάνωσης  από τους αρχηγούς τους, φαινόμενο το οποίο παρουσιάζεται στην περίπτωση μας. Έχοντας φάει το παραμύθι των Golden Boys του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα ψάχνουμε για αφεντικό. Όχι για δημόσια έκφραση, αλλά για κανονικό αφεντικό. Έχοντας υποτιμήσει τις δικές μας δυνατότητες, χρειαζόμαστε απεγνωσμένα κάποιον πεφωτισμένο ινστρούχτορα να μας καθοδηγήσει με τις ευφάνταστες λέξεις και τις περίπλοκες μπαρούφες που ξετρυπώνει από βιβλία του Ζίζεκ ή του Λακάν. Ένα ιδιότυπο σύνδρομο της Στοκχόλμης μας έχει επηρεάσει σε τέτοιο βαθμό που να νοσταλγούμε με αγωνία την επανένωση με κομματικοδίαιτους αμπελοφιλόσοφους που ξέχασαν να ασχοληθούν με τις ανιαρές περσινές εκλογές, αναζητώντας τα τραγούδια της γενιάς ή της εποχής μας, όπως χαζοχαρούμενα αναφερόταν τότε. Φυσικά, ανάλογο θα ήταν να αναζητήσουμε στο Μίκη Θεοδωράκη τα τραγούδια που θα περιγράφουν τη σημερινή εποχή.

Αν όντως θέλουμε να δημιουργήσουμε, χρειάζεται να είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε αυτό που έκαναν οι Queensryche: να πειραματιστούμε. Και η αποχώρηση από ένα μόρφωμα με ταυτόχρονο κάλεσμα σε δημιουργία πόλου δεν είναι και τόσο πειραματικό στην ιστορία της αριστεράς. Αρκετά πρωτότυπο θα ήταν η εφαρμογή όσων πιστεύουμε στο μόρφωμα στο οποίο βρισκόμαστε. Πειραματισμός εξάλλου είναι η εφαρμογή των ιδεών σου και όχι οι ιδέες σου. Για παράδειγμα, αν διαφωνούμε με τον τρόπο εκλογής των οργάνων και την γραφειοκρατία, μια λογική λύση θα ήταν να μη συμμετέχουμε σε αυτά. Αν θεωρούμε ότι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και το επικοινωνιακό επιτελείο δεν τραβάει, να προτείνουμε ένα διαφορετικό. Αν δούμε ότι με τον τρόπο λειτουργίας που έχουμε αναπτύξει (και όχι απλά με τις ιδέες μας) δε χωράμε στη ΛΑΕ, τότε, ναι, να αποχωρήσουμε, μιας και έχουμε στερηθεί δύο ευκαιρίες αξιοπρεπών αποχωρήσεων το ‘13 και το ‘15.

Αν και η σύγκριση με το ΣΥΡΙΖΑ μάλλον μας αδικεί όλους, αφού ανεξαρτήτως θέσεων, μιλάμε για ένα σύνολο ανθρώπων που αρνήθηκαν τα καλά και συμφέροντα του κυβερνητισμού και ρίσκαραν με τη σύγκρουση μαζί του, γεγονός που κακώς πολλές φορές θεωρούμε δεδομένο. Στο υπαρκτό πλαίσιο φορέων που συγκρούονται και δεν αναστοχάζονται, υπάρχουν η ΛΑΕ και η Πλεύση Ελευθερίας. Όσο κριτική και αν γίνεται στην τελευταία ότι δεν επιδιώκει να έχει σχέση με την Αριστερά, αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό αν σκεφτούμε πως λειτουργούσε έως τώρα η Αριστερά. Άρα η πιο λογική επιλογή είναι να αγωνιστούμε για τη συμπόρευση των δύο φορέων, προτάσσοντας έναν υπαρκτό διαφορετικό τρόπο λειτουργίας και όχι ένα μετέωρο βήμα στο κενό.

Αυτό σημαίνει, όμως, ότι δε θα χρειαστεί μόνο μα συνθέσουμε αλλά και να τραγουδήσουμε, χωρίς να ψάχνουμε golden boys για τροβαδούρους. Χρειάζεται να αποκτήσουμε εκτίμηση στις δυνατότητες μας και τις ικανότητες μας. Και αν δούμε ότι καταπατώνται από το αόρατο πόδι της αριστερής νομενκλατούρας, τότε να συνεχίσουμε με άλλο συγκρότημα, έχοντας μάθει, όμως, πρώτα να παίζουμε αλλιώς. Όχι μόνο να συνθέτουμε. Εξ’ άλλου, δε χρειάζεται πάντα να αποχωρείς. Μπορείς να διεκδικείς τα πιστεύω σου για αρχή. Χωρίς μεσάζοντες και χωρίς αφεντικά.