Απόψεις

Μέτρα και "αντίμετρα"

03/05/2017

Χρήστος Βαλλιάνος

Ο Τσίπρας φωτογραφίζεται με τον Μάγο - απατεώνα Γιούρι Γκέλερ

———

Ένας πρώτος σχολιασμός του νέου πακέτου μέτρων που προβλέπονται από την τελευταία συμφωνία κυβέρνησης - δανειστών δεν μπορεί να παρακάμψει το γεγονός ότι τα μέτρα αυτά - από τη φύση τους επώδυνα - συνδυάζονται (υπό όρους....) με κάποια "αντίμετρα", που η κυβερνητική προπαγάνδα παρουσιάζει ως αυθεντικό δείγμα κοινωνικά ευαίσθητης αριστερής γραφής.

Η πραγματικότητα βέβαια είναι η εντελώς αντίθετη: Κατ' αρχήν να σημειώσουμε ότι η Κυβέρνηση μέσω της συμφωνίας δεσμεύεται ότι στην ειδυλλιακή γι' αυτήν (και εφιαλτική για την κοινωνία...) περίπτωση που τα πρωτογενή πλεονάσματα ξεπεράσουν το όριο του 3,7% θα πάρει αυτά τα "αντίμετρα", και όχι κάποια άλλα, όπως πχ. η 13η σύνταξη για τους χαμηλοσυνταξιούχους, την οποία με καμάρι παρουσίασε ο Τσίπρας στο γνωστό του διάγγελμα, υποστηρίζοντας ότι η διαχείριση των πλεονασμάτων που υπερβαίνουν τους συμφωνημένους στόχους είναι στην αποκλειστική διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης.

Για όποιον πολύ εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί γιατί τα αντίμετρα αυτά δεν μπορούν να αμβλύνουν τα ίδια τα μέτρα της τελευταίας συμφωνίας, γιατί δηλ. να μην μπορούν να ανεβάσουν το όριο του αφορολόγητου κατά 1000 ή 500 ευρώ, ή να επιστρέψουν στους συνταξιούχους ένα μικρό μέρος από την πολλοστή αφαίμαξη που υφίστανται, η απάντηση είναι μια: Τα "αντίμετρα" δεν στοχεύουν στο να αναιρέσουν τις τομές που εγκαινιάζουν τα "μέτρα" αλλά σαν "συμπλήρωμά" τους, υπό την έννοια ότι προέρχονται από την ίδια νεοφιλελεύθερη μήτρα και υπηρετούν την ίδια λογική: της ανακατανομής του παραγόμενου εισοδήματος και της κοινωνικής εξουσίας σε βάρος των υποτελών τάξεων.

Αν αυτός ο ισχυρισμός φαίνεται σε κάποιους αριστερίστικη υπεραπλούστευση, δεν έχουν παρά να δουν από κοντά το περιεχόμενο των αντίμετρων: Τα μισά από αυτά αφορούν μείωση φορολογικών συντελεστών για τα κέρδη των επιχειρήσεων (πρόταση που προέρχεται από το πρόγραμμα της ...ΝΔ, και για την οποία κανένας Τσακαλώτος δεν μπορεί να υπερηφανεύεται), και σε πολύ μικρότερο βαθμό, των φυσικών προσώπων. Όμως προσοχή: Αυτή η δεύτερη μείωση (εάν τελικά πραγματοποιηθεί) συμπληρώνει και παγιώνει τη μείωση του αφορολογήτου στα 5600 ευρώ. Το συνδυασμένο αποτέλεσμα του μέτρου της μείωσης του αφορολόγητου και του αντίμετρου της μείωσης του φορολογικού συντελεστή του 22% είναι μια μεταρρύθμιση που δυνητικά καταργεί τη λειτουργία της αναδιανομής εισοδήματος μέσω της φορολογίας, επαναφέροντας τις κοινωνικές ανισότητες στα επίπεδα που επιτάσσει η ανεμπόδιστη λειτουργία της αγοράς εργασίας.

Μήπως όμως η ψήφιση της ενίσχυσης των δωρεάν σχολικών γευμάτων (και μάλιστα υπό τον όρο της επίτευξης κάποιων μακρινών δημοσιονομικών στόχων) συνιστά μέτρο ή μάλλον "αντίμετρο" που κινείται σε κάποια διαφορετική, αριστερή, ή έστω σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση; Κατηγορηματικά όχι! Αριστερό ή σοσιαλδημοκρατικό μέτρο θα ήταν η καθολική αύξηση των εργατικών αμοιβών πχ μέσω της απελευθέρωσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων, τις οποίες, δεκαπέντε μόλις μήνες πριν από την ολοκλήρωση και του τρίτου μνημονίου, κανένα πρωτογενές πλεόνασμα, δεν φαίνεται να είναι ικανό να νεκραναστήσει. Από την εποχή του προγράμματος της Θεσσαλονίκης, είναι σαφές ότι όλη η λογική αντιμετώπισης της "ανθρωπιστικής κρίσης" μέσω επιδομάτων και ειδικών κονδυλίων δεν κάνει τίποτα άλλο από το να ανακυκλώνει την ακραία φτώχεια, επιμερίζοντας τις συνέπειές της σε ευρύτερα κοινωνικά σύνολα. Από την εποχή των προγραμμάτων της Φωτίου, είναι σαφές ότι πολύ συχνά ούτε αυτό μπορεί να κάνει.