Εκπαιδευτική αναβάθμιση και εργασιακές συνθήκες
05/01/2019
Δημήτρης Λαβατσής
Οι πρόσφατες κυβερνητικές εξαγγελλίες σχετικά με το νέο σύστημα προσλήψεων και διορισμών των καθηγητών της Μέσης Εκπαίδευσης πυροδότησε ένα κύμα αντιδράσεων μεταξύ των εκπαιδευτικών, αφού με το νέο σύστημα μοριοδότησης, χιλιάδες αναπληρωτές/τριες κινδυνεύουν να απολυθούν, καθώς η προϋπηρεσία τους μοριοδοτείται πλέον σε μικρότερο βαθμό. Ταυτόχρονα, οι κυβερνητικές εξαγγελλίες τροφοδότησαν ένα πλούσιο διάλογο μεταξύ των εκπαιδευτικών, με στόχο την αναζήτηση ενός αντιπαραθετικού προς το κυβερνητικό, πλαισίου αρχών προσλήψεων και διορισμών, το οποίο θα μπορούσε κατά τεκμήριο να εξυπηρετήσει καλύτερα την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και να διασφαλίσει την ενότητα του κλάδου. Στη συνέχεια αναδημοσιεύουμε το σχετικό άρθρο του σφου Δ. Λαβατσή.
Yabasta
«Και τότε ρίξαμε τον κλήρο να δούμε ποιός, ποιός, ποιός θα φαγωθεί…»
Σε ένα κοινωνικό σύστημα που “δεν χωράει” τεράστια τμήματα του πληθυσμού, δηλαδή στον τωρινό νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό της κρίσης, ο νόμος του κέρδους, λόγω πληθώρας απαιτήσεων από τη μεριά του χρήματος που πασχίζει να γίνει κεφαλαιοκρατική σχέση, δηλαδή “να γεννήσει κέρδος”, απαιτεί άμεσες και διαρκείς θυσίες του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος από τους ανθρώπους της κοινωνικής πλειοψηφίας. Από τον κόσμο της εργασίας. Ανάλογα, λοιπόν, η εξουσία μεταρρυθμίζει και το εναπομείναν δημόσιο και τον κρατικό μηχανισμό.
Έτσι, με αφορμή το νομοσχέδιο για τις προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και πόσες-ους εκπαιδευτικούς θα αφήσει απέξω θυμήθηκα τους παραπάνω στίχους από το γνωστό παιδικό τραγουδάκι…
Γιατί οι μέθοδοι και κανονιστικές ρυθμίσεις με μόρια και αξιολογήσεις βάσει πτυχίων, μεταπτυχιακών κ.λπ. κ.λπ. για να διευθετηθούν οι προσλήψεις με αξιοκρατία, διαφάνεια και άλλα συναφή για δίκαιη κατανομή κοινωνικών ρόλων και θέσεων εργασίας αλλά και πολλών, πολλών θέσεων μόνιμης ανεργίας δεν μπορεί παρά να έχουν ως τίτλο τον παραπάνω στίχο.
Και σαν παλιός μισθωτός του ιδιωτικού τομέα τον καιρό που απλώνονταν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές στον πλανήτη, θυμήθηκα την παρακάτω φάση:
Ήταν το 1991 όταν ο πατέρας Μητσοτάκης αποφάσισε την απόλυση 800 συμβασιούχων εργαζομένων σε τρεις τράπεζες Εθνική-Κτηματική, Εμπορική, Ιονική. Η ΟΤΟΕ κήρυξε απεργία. Όταν ήρθε η ανακοίνωση της με το μέιλ, ένας νέος συνάδελφος ήρθε στο γραφείο μου στο πατάρι και θυμωμένος μου είπε: «Εγώ τώρα να απεργήσω για τα κουτσογιωργάκια που μπήκανε με βύσμα; Τρία χρόνια άνεργος δεν πήγα να γλύψω!».
Ο Αργύρης, ένας πολύ εντάξει συνάδελφος, συνεπής, μετρημένος, πάντα απεργός και αξιοπρεπής έβγαζε την δίκαιη πικρία του…
Του απάντησα: «Είχες την αντοχή, τη μαγκιά και περίμενες τρία χρόνια και μπήκες στην τράπεζα χωρίς να γλύψεις. Με εξετάσεις» ( νια να σας κατατοπίσω, είχαμε αγωνιστεί επί μακρόν γι αυτό το θέμα και το 1983 είχαμε επιβάλλει στην Διοίκηση της τότε Τράπεζας Πίστεως οι προσλήψεις να γίνονται με δημόσιο διαγωνισμό μέσω ICAP. Για να μην τρωγόμαστε μεταξύ μας και για να μην έχουμε συναδέλφους με το βύσμα τάδε ή δείνα).
Και συνέχισα: «Έχεις δίκιο να θυμώνεις… Όμως, σκέψου την ταπείνωση αυτών των ανθρώπων να αναγκάζονται να παρακαλάνε για το δικαίωμά τους σε μια εργασία. Να φιλάνε κατουρημένες ποδιές… Γιατί δεν είχανε τις αντοχές σου και ενδεχομένως είχαν και πιο πολλές ανάγκες… Και ξέρεις, οι ανάγκες δεν έχουν χρώμα. Ούτε κόκκινο, ούτε μπλε, ούτε πράσινο …».
– «Με τη λογική σου αν αύριο προσλάβει ο Μητσοτάκης και μεθαύριο τους απολύσει το ΠΑΣΟΚ σαν κυβέρνηση θα πρέπει να απεργήσουμε για τα μητσοτάκια!».
– «Ναι, Αργύρη μου! Αυτοί οι συνάδελφοι έχουν ταπεινωθεί για να πιάσουν αυτή τη δουλειά. Είναι καθήκον μας να αγωνιζόμαστε για να τους βοηθήσουμε να κατακτήσουν την αξιοπρέπειά τους και όχι να τους πατήσουμε σαν αποτσίγαρο!».
Ήταν αρχές της νεοφιλελεύθερης επέλασης στην Ελλάδα. Από τότε περάσανε σχεδόν τριάντα χρόνια. Αν η ανεργία είχε αρχίσει να δαγκώνει τότε, με ένα γενικό 10% και με 15-20% στους νέους, τώρα, μετά από 9 χρόνια κρίσης, η γενική ανεργία πέρα από τα παραμύθια της κυβερνητικής προπαγάνδας είναι 33%, σύμφωνα με υπολογισμούς μελετητών του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, ενώ στους νέους φθάνει στο 65%!
Σήμερα, λοιπόν, μετά από τόση ταλαιπωρία, ματαιώσεις και εκπτώχευση, είναι περισσότερο από ποτέ αισχρό να ανακυκλώνει η κυβέρνηση την ανεργία με προσωρινές συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Είναι και ταπείνωση αλλά και αχρήστευση των γνώσεων η ανακύκλωσή τους (το φύγε εσύ, έλα εσύ). Αυτών που έχουν συσσωρευτεί μέσα από την εργασιακή εμπειρία των προσωρινά απασχολούμενων επομένως και των αναπληρωτών – συμβασιούχων καθηγητών που πολλές και πολλοί από αυτές-ούς μετράνε 5 και δέκα χρόνια εργασίας με την ψυχή στο στόμα.
Αυτό που οφείλουμε να απαιτούμε ως εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, όλοι οι πολίτες του κόσμου της εργασίας είναι εργασία για όλους πλήρη και σταθερή. Γιατί οι ζωές μας δεν είναι μισές και δεν πρέπει να δεχόμαστε τον ακρωτηριασμό μας.
Όσον αφορά τους καθηγητές και τον τρόπο επιλογής μονίμων: Πριν από όλα δεν δεχόμαστε να ξαναμπαίνουν στο κρεβάτι του Προκρούστη στο όνομα της αξιοκρατίας άνθρωποι που ήδη εργάζονται.
Αν ο κάθε Γαβρόγλου και η κάθε κυβέρνηση θέλει να θεσπίσει νέους κανόνες προσλήψεων με νέες μοριοδοτήσεις αυτό μπορεί να γίνει μόνο μετά την μονιμοποίηση όσων επί χρόνια και χρόνια εκβιάζονται και ταλαιπωρούνται, από τόπο σε τόπο με την ψυχή στο στόμα.
Ένα είναι σίγουρο: Οποιαδήποτε προσπάθεια οργάνωσης των προσλήψεων, με ταυτόχρονη απόλυση ήδη εργαζομένων στο δημόσιο, σε μια κοινωνία και οικονομία που δεν μας χωράει όλους για μια αξιοπρεπή και αξιοβίωτη ζωή, ανεξαρτήτως καριέρας και κοινωνικής επιτυχίας, θεσμοθετεί τον κοινωνικό δαρβινισμό και προάγει τον κοινωνικό κανιβαλισμό και τον φασισμό στους αποκλεισμένους. Κάθε νέα απόλυση σημαίνει καταστροφική ανατροπή της ζωής του απολυόμενου. Και το αντεπιχείρημα ότι θα υπάρξει βελτίωση των υπηρεσιών της εκπαίδευσης ακυρώνεται ακριβώς γι αυτό.
Γιατί όπως έγραψε μια φίλη εκπαιδευτικός: «Υπάρχει ένα κόρπους πραγμάτων, μία δέσμη αξιών, αν προτιμάτε, τα οποία αποτελούν τη σπονδυλική στήλη της ηθικής στάσης μας απέναντι στη ζωή, τους ανθρώπους, την καθημερινότητα, βάλτε ότι γουστάρετε. Το τέρας αυτό που ετοίμασε το υπουργείο παιδείας για το νέο σύστημα διορισμών ρίχνει κλωτσιές σε όλο αυτό το σύστημα, προσπαθεί να κατασπαράξει κάθε έννοια αλληλεγγύης και συναδελφικότητας, να μας ρίξει σε ένα αέναο κυνήγι προσόντων, να μας δέσει πίσω από ένα άρμα με τον τραγικό τίτλο “αριστεία”, να μας κάνει κανίβαλους απέναντι στο συνάδελφο και τη συναδέλφισσα. Προσπαθεί να μας κάνει να δούμε τους εαυτούς μας σαν άτομα μέσα σε έναν απροσδιόριστα γκρίζο χώρο, όπου ο καθένας και η καθεμιά θα δουλεύει και θα παλεύει μόνος-η. Και, παιδιά, μόνοι-ες μας γεννιόμαστε και πεθαίνουμε και όλα τα σχετικά κλισέ, αλλά στο ενδιάμεσο δεν χρειάζεται να ζούμε και να παλεύουμε μόνοι-ες μας».
Με όλη την παραπάνω συλλογιστική έρχεται και ένα κρίσιμο ερώτημα για την ποιότητα της παρεχόμενης παιδείας: Τι θα διδάσκει ένα εκπαιδευτικό σύστημα «αναβαθμιζόμενο» με μεθόδους δαρβινικής επιλογής;
Τελειώνοντας. Ας προσέχουν οι συριζικοί και λοιποί κοινωνικοί ολετήρες: Αν ο εκφασισμός της κοινωνίας μας – αποτέλεσμα και της απελπισίας που έσπειραν ως κανονικότητα – προχωρήσει κι άλλο, ούτε αυτοί θα την γλυτώσουν ως άτομα από τα κατακάθια του κοινωνικού ρεβανσισμού, του κόσμου του κέρδους.