Το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς: Με ή χωρίς εισαγωγικά;

29/04/2016

Σίσσυ Βελισσαρίου, καθηγήτρια ΕΚΠΑ

Κάποιοι θα έθεταν αυτήν τη φράση εντός εισαγωγικών διότι υποκριτικά και «αντιπολιτευτικά» η σύνδεση Αριστεράς και ήθους πρέπει να αποσιωπηθεί και εξοβελιστεί επειδή έχει εγγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο ως το αποτέλεσμα των αγώνων και της αυτοθυσίας των αριστερών ανθρώπων στην ιστορία της Ελλάδας.  Κάποιοι άλλοι επίσης το ίδιο, αλλά για λόγους που έχουν μεγαλύτερη αξία. Αυτοί οι δεύτεροι είναι οι πολλοί που, με την «πρώτη φορά Αριστερά», είχαν προσδοκίες και ελπίδες για ένα άλλο, αριστερό ήθος στην κυβέρνηση, κάτι, που μπορεί να μην ήταν σε θέση να προσδιορίσουν με συγκεκριμένο τρόπο, σηματοδοτούσε όμως το άλλο, το διαφορετικό από τα θλιβερά και φθαρμένα πρότυπα του αστισμού. Η ειρωνεία είναι ότι ανάμεσά τους συγκαταλέγονται και οι πεπεισμένοι αντι-αριστεροί που, άθελά τους, χωρίς να έχουν συνείδηση αυτής ης  προσδοκίας τους, και αυτοί περίμεναν κάτι παρόμοιο γιατί, όπως είπαμε, ήθος και Αριστερά ταυτίζονταν στο συλλογικό υποσυνείδητο.

Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία σήμαινε μία πολυδιάστατη ανατροπή τεραστίων διαστάσεων για την ιστορία της χώρας αλλά και της Ευρώπης, από την οποίαν  όμως λανθασμένα είχαμε αφαιρέσει την ηθική διάσταση στη συνολική αποτίμησή της. Η ρήξη που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επαγγελλόταν δεν θα έπρεπε να ήταν μόνο με τα μνημόνια, την κοινωνική κατάρρευση, την απώλεια της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Όφειλε να είναι κυρίως με τον αρχηγισμό, το νεποτισμό, τη ρουσφετολογική διαχείριση, τη διαφθορά και την αλαζονεία. Εκεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε οικτρά όχι επειδή προσπάθησε να φέρει «το άλλο» και δεν τα κατάφερε αλλά επειδή δεν προσπάθησε. Απλώς το ήθος δεν υπήρχε στον οπτικό ορίζοντα της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ και των πάμπολλων πέριξ. Όμως το ήθος ως πολιτική πράξη αναπόφευκτα πηγάζει από τη σχέση των ανθρώπων με την εξουσία, είναι, δηλαδή, η ενεργή και υλική αποτύπωση στην πράξη αυτών των αρετών που συγκροτούν την αριστερή διαφορετικότητα, εν ολίγοις η ανιδιοτέλεια, ηθική ανωτερότητα, σεμνότητα και η άδολη αφιέρωση στα ιδανικά της δημοκρατίας, συλλογικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Όμως όλα αυτά συγκροτούσαν ένα ανάχωμα στην αποτελεσματική άσκηση διαχείρισης των κοινών, που, κατά μία κακοχωνεμένη εκδοχή του Μακιαβέλι, πρέπει να είναι στα χέρια αμοράλ ανθρώπων του «συστήματος» διότι αυτοί ξέρουν την «πιάτσα». Έτσι οι εσωκομματικές εκκαθαρίσεις των ανθρώπων του ΣΥΡΙΖΑ που χαρακτηρίζονταν από το ηθικό πλεονέκτημα ξεκίνησαν ήδη πολύ πριν από την άνοδό του στην εξουσία, καθοδόν  προς αυτήν.  Με τη σύνθεση της δεύτερης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, η παραπάνω ταύτιση της υποτιθέμενης αποτελεσματικότητας στη διαχείριση με την απουσία ηθικού πλεονεκτήματος απέδειξε πλήρως αυτό πού ήταν ανησυχητικό σημάδι ήδη από την πρώτη: τη σαφή πολιτική επιλογή του Μαξίμου να στελεχωθεί η κυβέρνηση είτε από original εκπροσώπους  συμφερόντων και στρωμάτων με τα οποία ήθελε να παγιώσει συμμαχίες είτε από πειθήνιους. Αποτέλεσμα να χαθεί η οργανική σχέση ήθους και Αριστεράς στα μάτια του λαού.

Επομένως, αυτό που λείπει και καλούμαστε να κάνουμε όσοι ακόμα πιστεύουμε ότι οι αριστεροί άνθρωποι πρέπει να ενσωματώνουν στην κυριολεξία το ηθικό υπόδειγμα στο χώρο τους, είναι να βγάλουμε τα εισαγωγικά από το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς. Πρέπει να αποδείξουμε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι μία ηθικολογική επίκληση αλλά μία βαθιά πολιτική  πράξη, η μόνη που μπορεί να δώσει ξανά ζωή στο εγχείρημα της ανασυγκρότησής της και βεβαίως στην ανάκτηση της αριστερής ηγεμονίας που δεν μπορεί παρά να είναι και ηθική.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από την εφημερίδα ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ