Ουάου: Τι απέγινε ο Γιάνης Βαρουφάκης;

14/07/2016

Πάνος Χριστοδούλου

Είναι ομόφωνο το μίσος τους για μένα κι εγώ καλοδέχομαι το μίσος τους… (Γ. Βαρουφάκης)

Το WOW συνιστά την πρώτη εμφάνιση Έλληνα πολιτικού σε κόμικ. Όχι όμως σε γελοιογραφία όπως συνηθίζεται. Ο, πρώην υπουργός οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης εμφανίζεται αυτή τη φορά ως υπερήρωας, κάνοντας την μεταφορά του στην 9η τέχνη ως V. Αν και το όνομα παραπέμπει στον αναρχικό ήρωα του Alan Moore, με μια περιπαικτική αναφορά στο μονό ν του Βαρουφάκη, η εξέλιξη της ιστορίας προσομοιάζει περισσότερο στον Batman. Ο V της ιστορίας μας γεννιέται με τις ευλογίες τεσσάρων μεγάλων οικονομολόγων: του John Maynard Kaynes, του Karl Marx, του John Von Neumann και του Adam Smith, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον σχετικό κακό, τον Μινώταυρο της Ευρωπαϊκής Οικονομίας.

Η ιστορία δεν κάνει τίποτα. Δεν της ανήκουν τα πλούτη των ανθρώπων, δε δίνει μάχες. Είναι οι άνθρωποι που ζουν πραγματικά, που πράττουν όλα αυτά… (Κ. Μαρξ)

Ο V χάνει όμως την πρώτη του μάχη. Καθώς φεύγει από σύμβουλος του Γ. Α. Παπανδρέου, το μνημόνιο έρχεται. Επανέρχεται στις πλατείες τον Ιούνιο του 2011. Εδώ αρχίζει η επιρροή του κόμικ από τον Σκοτεινό Ιππότη. Ο Γιάνης είναι ένας πλούσιος, καλογυμνασμένος και εκκεντρικός άνθρωπος, μόνο που στην περίπτωση μας τα gadget του είναι οι γνώσεις οικονομίας. Έτσι ενώ κάνει τζόκινγκ με το smartphone ανά χείρας, έρχεται μήνυμα που επιτάσσει να γυρίσει στο καταφύγιο του. Εκεί τον περιμένει η βοηθός του Αριάδνη και ο ήρωας μας παίρνει την απόφαση να εισέλθει στο λαβύρινθο τον διαπραγματεύσεων, από τον οποίο κανένας δεν έχει γυρίσει ζωντανός.

Καλώς όρισες στη μαρτυρική αρένα…(Γ. Βαρουφάκης)

Ο Γιάνης Βαρουφάκης εμφανίζεται πλέον με μπέρτα και στολή να μάχεται στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, τη σκιώδη συνομωσία που επιθυμεί να καταβροχθίσει τους λαούς της Ευρώπης. Αρχηγός ο Σόιμπλε με υποτακτικούς τον Ντάισεμπλουμ, τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο και μια κακιασμένη μικρή νυχτερίδα που εμφανίζεται συνέχεια στην ιστορία, τον Άδωνι Γεωργιάδη.
Αν και ο V κερδίζει την πρώτη του μάχη με τον Ντάισεμπλουμ, ο Μινώταυρος καραδοκεί στο κέντρο του Λαβυρίνθου, με σαφείς αναφορές από το πολιτικό θρίλερ Η περικεφαλαία του τρόμου. Ο Μινώταυρος προσωποποιεί το μηχανισμό του χρέους, που κατά τον Γιάνη Βαρουφάκη (και όχι μόνο) συνιστά μια μέθοδο καθυπόταξης των λαών της ευρώπης. Θεωρώντας ότι μια ενδεχόμενη νίκη στο θέμα του χρέους θα επέφερε τεράστιο ρήγμα στο συσχετισμό δύναμης στην Ευρώπη, ο V δέχεται να θυσιάσει μια μέτρια συμφωνία. Εδώ ξεκινάει η δολοφονία της προσωπικότητας του από το ιερατείο της ένωσης. Και όχι μόνο.

Η επίθεση των αντιεξουσιατών στο πρόσωπο μου ήταν η πιο έντιμη από κάθε άλλη επίθεση που δέχτηκα ως υπουργός…(Γ. Βαρουφάκης)

Ταυτόχρονα το ιερατείο παρεισφρέει στην Ελληνική κυβέρνηση. Ο Δραγασάκης εισηγείται την αλλαγή του V, ο Τσίπρας περιμένει την κατάλληλη στιγμή, ενώ η Αριάδνη ειδοποιεί την Ζωή Κωνσταντοπούλου να σπεύσει για ενίσχυση. Ο V ανατρέχει στην ανθρωπιστική κρίση, τις συνέπειες της λιτότητας, την προσφυγική κρίση, την άνοδο του φασισμού και ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει εκ νέου το τέρας του χρέους. Λαβωμένος υποχωρεί, ενώ στην κυβέρνηση κερδίζει έδαφος το ιερατείο…

Συγγνώμη για την πλάνη μου πως αυτή η βουλή δε θα ψηφίσει μνημόνιο… (Ζ. Κωνσταντοπούλου)

Το δημοψήφισμα δεν αποτελεί παρά μόνο ένα διάλλειμα στις υποψίες του V για συνθηκολόγηση της κυβέρνησης. Ο V υποψιάζεται παράλληλο (κρυφό από αυτόν) σχέδιο της κυβέρνησης για συμβιβασμό, την ίδια ώρα που δεν έχει πρόσβαση στα αρχεία του ίδιου του του υπουργείου. Η τρόικα εσωτερικού θριαμβεύει και το όχι γίνεται τελικά ναι. Μένουν τα πλακάτ στην πλατεία συντάγματος, τα 32 όχι στη Βουλή, οι τελευταίες ομιλίες υου V και της Κωνσταντοπούλου, και μια cameo εμφάνιση του αγαπημένου μας διαδηλωτή με τη σαγκρία, για να σπάσει η μελαγχολία... Στον φανταστικό κόσμο του κόμικ η συνεδρίαση της Βουλής εξελίσσεται σε … ειδικό δικαστήριο με δικαστές τον Βελουχιώτη και τον Τσε Γκεβάρα να αναφωνούν Ούτε ασυμβίβαστος, ούτε επαναστάτης, Ούτε αριστερός πατριώτης, ούτε ιδεολόγος στον πρωθυπουργό.

Εξάλλου ο κόσμος είναι γεμάτος από κομφορμιστές….(Γ. Βαρουφάκης)

Η ιστορία ξεκινά από το τέλος. Εξάλλου όλοι δυστυχώς το γνωρίζουμε. Ο Γιάνης Βαρουφάκης παραιτείται και αποσύρεται στην Αίγινα με συντροφιά τον συγγραφέα της θεωρίας των πιθανοτήτων Nash που τρέχει για βοήθεια. Ο V έχει ηττηθεί. Όπως ο Batman δεν κατάφερε να εμπλέξει τη μάζα στη μάχη του ενάντια στο κακό. Ο ναρκισσισμός και ο εγωισμός τόσο του Bruce Wayne όσο και του Γιάνη Βαρουφάκη, τους οδηγεί σε απομόνωση την πιο κρίσιμη στιγμή. Βέβαια ο Ντάισεμπλουμ, ο Σόιμπλε, ο Δραγασάκης δεν είναι ούτε κατά προσέγγιση το ίδιο ενδιαφέροντες με τον Joker, τον Ras al Ghoul, τον Πιγκουίνο ή τον Bane. Ούτε οι καλοί της υπόθεσης μας έχουν το ίδιο βάθος με τους ήρωες της DC. Παρόλαυτα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να ξαναζήσουμε τα δραματικά γεγονότα του περασμένου διαστήματος μέσα από εικόνες. Είναι απολαυστικό να ζωντανεύουν στο χαρτί ο Βαρουφάκης, η Κωνσταντοπούλου, ο Δραγασάκης, η Ντόρα, ο Χουλιαράκης. Ο φανταστικός κόσμος του λαβύρινθου αποτελεί μια ενδιαφέρουσα μεταφορά για την αέναη μάχη με το χρέος, ενώ οι μάχες δίνουν μια άλλη διάσταση στα γεγονότα. Ταυτόχρονα ξεδιπλώνονται πολλές πτυχές της ιστορίας από τι ειπώθηκε στην περίφημη χειραψία με τον Ντάισεμπλουμ έως τι έγινε το διάστημα λίγο πριν και λίγο μετά το δημοψήφισμα.

Ο V δεν θέλει να καταστρέψει την ένωση. Όπως ο Batman αποφασίζει να μη καταστρέψει το Gotham αν και γνωρίζει ότι η μάχη για την ψυχή της πόλης είναι μια μάχη χωρίς τέλος. Όσο μένει σε αυτή θα συνυπάρχει με τον Joker, όπως ο V με τον Σόιμπλε. Όμως δε διστάζει να έχει έτοιμο το όπλο καταστροφής σε περίπτωση που ξεπεραστούν τα όρια. Όμως δεν αρκεί να είναι μόνο ο ίδιος αποφασισμένος όπως συνειδητοποιεί στο τέλος. Έτσι το κόμικ, σε αντίθεση με τα καθιερωμένα, κλείνει με την μετατροπή του V σε απλό άνθρωπο. Ξεκινά ως υπερήρωας, ζει την πτώση του και κλιμακώνεται με λύτρωση την μετατροπή του σε κοινό θνητό. Και γι αυτή και μόνο την αλληγορική ανατροπή αξίζει να διαβαστεί (και για τα χειρόγραφα του Βαρουφάκη που περιέχει).

Ενδεχομένως βέβαια σε πολλούς να ξενίζει η τόσο έντονη τάση προβολής του Γιάνη Βαρουφάκη. Από τη μία βέβαια είναι ένας άνθρωπος που χτυπήθηκε ιδιαίτερα, δεν έγινε αποδεχτός στους κόλπους της αριστεράς (ίσως γιατί φορούσε χαβανέζικα πουκάμισα και όχι κόκκινο σακίδιο παρέα με ένα κακομοίρικο υφάκι), ήξερε να ζει πολυτελώς ενώ ταυτόχρονα θυσίαζε την ηρεμία του. Από την άλλη βέβαια πολλοί και πολλές που δε θα γίνουν ποτέ κόμικ ούτε θα έχουν την αντίστοιχη προβολή θυσίασαν πολλά περισσότερα και σε πολλές περιπτώσεις δέχτηκαν και μεγαλύτερη πίεση. Βέβαια μιλάμε για ένα κόμικ. Στα Batman οριακά προβάλλονται ο Robin και η catwoman, πόσο μάλλον ο λαός του Gotham. Αλλά και στην ιστορία μένουν τα σύμβολα όπως ο Τσε και ο Άρης και όχι οι χιλιάδες νεκροί. Πόσο μάλλον στο λαβύρινθο τον οικονομικών εννοιών που κρύβει ένα τέρας που καταπνίγει την καθημερινότητα. Μέχρι κάποιος να το σκοτώσει. Όπως αναφέρει και το κόμικ: to be continued…

Key characters: Γιάνης Βαρουφάκης, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, Γέρουν Ντάισεμπλουμ, Ζωή Κωνσταντοπούλου, Χρέος

Other Players: Αριάδνη, Γιάννης Δραγασάκης, Άδωνις Γεωργιάδης, Αλέξης Τσίπρας

Cameo: Μαρξ, Σμιθ, Κέινς, Νας, Μπακογιάννη, Βελουχιώτης, Τσε, Χουλιαράκης, Λαγκάρντ, Τουσέν, Σαμαράς, Βενιζέλος, Φύσας

Guest: Ο άνθρωπος με τη σαγκρία

References: V, Batman Year one, Encyclopedia of DC Universe, Η περικεφαλαία του Τρόμου

Also appearing on: Μιλώντας στην κόρη μου για την οικονομία, Η αρπαγή της Ευρώπης, Καλώς όρισες στη μαρτυρική αρένα

Based on WOW των Χρύσα Αριάδνη Κουσελά, Άρη Παπαδόπουλου, Δημήτρη Σωτηράκη στις εκδόσεις Πατάκη